Białaczka.

Białaczka, chłoniak, szpiczak– to nazwy nowotworów układu krwiotwórczego i chłonnego, które niosą za sobą treści i emocje nieobecne w żadnych innych jednostkach chorobowych. Pacjent znajduje się w sytuacji tak trudnej, że ani on, ani ktoś gotów oddać i zrobić dla niego wszystko nie może znaleźć jej rozwiązania ani sposobu powrotu do sytuacji sprzed diagnozy. Pozostaje najtrudniejsze życiowe zadanie – uczyć się znosić wszystkie te obciążenia i próbować w miarę możliwości żyć.

Proces leczenia choroby nowotworowej układu krwiotwórczego lub chłonnego jest zazwyczaj wieloetapowy i często, zwłaszcza w ostrych białaczkach stanowi przygotowanie do najbardziej skutecznego, kulminacyjnego etapu, jakim może być przeszczepienie krwiotwórczych komórek macierzystych pochodzących ze szpiku kostnego lub krwi obwodowej. Zanim zostaną wszczęte procedury przygotowujące do przeszczepienia szpiku, pacjent przechodzi zwykle kilkumiesięczne leczenie w postaci chemioterapii. Chemioterapia polega na podawaniu leków zwanych cytostatykami, które całkowicie niszczą komórki nowotworowe lub hamują ich namnażanie. Chemioterapię łączy się z innymi metodami leczenia onkologicznego- radioterapią lub rzadko wykorzystywanym w białaczkach leczeniem operacyjnym. Cytostatyki podaje się według schematu szytego na miarę – odpowiednie leki, liczbę cykli (kursów) oraz odstępy między nimi ustala się dla każdego chorego indywidualnie. Może to być kilka lub kilkanaście cykli. Zdarza się, że leczenie trwa, z przerwami, nawet kilka lat. Czasem podaje się jeden cytostatyk, a czasem kombinację kilku leków. Chemioterapię prowadzi się w szpitalu, w ambulatorium albo w domu. Chemioterapia jest związana z występowaniem niepożądanych objawów (powikłań), które u części chorych mogą mieć znaczne nasilenie i powodować zakłócenie przebiegu leczenia. Okresowe lub bezterminowe przerwanie chemioterapii może zmniejszyć szanse powodzenia leczenia. Łagodzenie powikłań chemioterapii można uzyskać przez zastosowanie odpowiednich leków oraz prowadzenie właściwego trybu życia (np. dostosowanej do sytuacji diety, utrzymanie zasad higieny osobistej, prowadzenie umiarkowanej aktywności fizycznej, prowadzenie działalności zawodowej, rozsądne korzystanie z rozrywek).

Niniejszy poradnik stanowi wartościowe uzupełnienie rozmów i porad, które chorzy i ich rodziny lub opiekunowie mogą uzyskać od lekarzy oraz pielęgniarek. Przystępna forma (np. wykorzystywanie nazewnictwa zrozumiałego dla każdego odbiorcy) jest niewątpliwą jego zaletą.

Prof. dr hab. n. med. Piotr Rzepecki
Kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych i Hematologii Wojskowego Instytutu Medycznego Centralnego Szpitala Klinicznego MON w Warszawie, specjalista chorób wewnętrznych i hematologii, specjalista transplantologii.

Współpraca: Wojskowy Instytut Medyczny Centralny Szpital Kliniczny MON.
Licencja: National Cancer Institute of United States.
Konsultacja merytoryczna: prof. dr hab. n. med. Piotr Rzepecki.